Inrichtingsplan openbare ruimte Wijnbergen De Kwekerij

Het plangebied bestaat uit een zeer groene omgeving met meerdere bospercelen en een extensief graslandschap. Bij het realiseren van de nieuwe woonwijk worden de bestaande groenelementen zo veel mogelijk behouden en waar nodig versterkt. De bomen en planten die worden toegepast in het plangebied zijn gebiedseigen en zijn een aanvulling op het ecosysteem van Wijnbergen. 

De bestaande bospercelen vormen de basis voor de structuur van de nieuwe woonwijk. De nieuwe woningen worden op de open plekken tussen de bossen in gerealiseerd waardoor de bospercelen de wijk opdelen in verschillende subbuurtjes. De natuurwaarden van de bossen worden zo veel mogelijk behouden.

De ruimte tussen de buurtjes wordt ingericht als een parkachtig landschap met bomengroepen, solitaire bomen en extensieve weidebeplanting.  De buurtjes zelf worden ook zo groen mogelijk ingericht. De hoeveelheid verharding wordt geminimaliseerd, waardoor er ruimte over blijft voor groen. De groenvakken worden allen komvormig aangelegd waardoor regenwater lokaal kan worden opgevangen en kan infiltreren. Het buurtgroen bestaat veelal uit glooiend gras met een speelse spreiding van bomen.

Net buiten de buurtjes worden wadi’s aangelegd om het overtollig water op te slaan en te laten infiltreren. De wadi’s kunnen worden aangeplant met extensief groen en zo een hoge ecologische waarde krijgen. Verder zijn er nog de oevers van de waterpartij van de Kapperskolk. Deze zijn diervriendelijk ingericht met inheemse oeverbeplanting.

Bos / struweel

Bestaande bossen blijven zoveel mogelijk behouden en vormen de basis van de structuur van de woonwijk. De bossen zijn een belangrijke factor in de ecologisch waarden van het projectgebied. Ze vormen een belangrijke bron van voedsel en huisvesting voor verschillende vogels, (zoog)dieren en insecten.

De randen van de bospercelen worden voorzien van een (rijke)zoombeplanting die zorgt voor beschutting en een belangrijke voedselbron kan zijn voor verschillende dieren. De zoombeplanting bestaat uit veel vruchtdragende inheemse plantsoorten zoals de braam, hazelaar, sleedoorn en meidoorn. De zone met zoombeplanting is minimaal 5 meter breed. 

De soorten bomen en struiken die hier worden toegepast komen overeen met de soorten uit het document ‘Inheemse bomen en struiken in de gemeente Doetinchem’ conform bodemtype ‘D’.

Wijkgroen

De openbare ruimte rondom de woonclusters krijgt een landschappelijke inrichting passend in de omgeving. Tussen de woningen vormt zich een parkachtig landschap met bloemenweiden, robuuste graslanden en vrijstaande bomen. Er worden enkel ecologisch verantwoorde plant- en boomsoorten toegepast. Het landschap wordt met uitzondering van een smalle strook langs de paden en wegen extensief beheerd en gemaaid. De soorten bomen en struiken die hier kunnen worden toegepast komen overeen met de soorten uit het document ‘Inheemse bomen en struiken in 
de gemeente Doetinchem’ conform bodemtype ‘D’.

Grasvelden en bloemenweiden

• Toepassing van menging van inheemse soorten;
• Soorten met duidelijke ecologische meerwaarden als voedselbron of schuilplaats voor dieren en/of insecten;
• Extensief beheer beleid:
  • 1 á 2 keer per jaar maaien;
  • beheer door middel van begrazing

Bomen

• Toepassing en variatie van inheemse soorten zoals: eik, acacia, berk, wilg, linde, lijsterbes, els, zoete kers en populier;
• Soorten met duidelijke ecologische meerwaarde als voedselbron of nestelplek voor dieren en/of insecten;
• Bomen veelal met bloeiwijze en/of vruchtdragend;
• Bomen minimaal snoeien, zo veel mogelijk vrijuit laten groeien tot volwassen vorm en maat.

Buurttuinen en straatgroen

De buitenruimten langs en tussen de woningen krijgen een groene inrichting. De omgeving dient een inspirerende en stimulerende uitstraling te krijgen, waardoor bewoners de buitenruimte gebruiken om elkaar te ontmoeten en gezamenlijke activiteiten te organiseren. De bomen en struiken die in de buurttuinen of in het straatbeeld worden toegepast dienen een toevoeging te zijn aan het ecosysteem van de wijk. Voorbeelden van bomen en struiken zijn de wilde kers, hazelaar, krentenboom, lijsterbes, vogelkers, beuk, els, notenboom en eik.

Wadi

Op verschillende locaties in de woonwijk komen wadi’s in de openbare ruimte. Deze verlagingen in het landschap vangen bij piekbuien het overtollige water op waarna deze geleidelijk kan infiltreren in de ondergrond. De wadi’s worden ingezaaid met wilde grassen, bloemen en kruiden en krijgen door middel van een extensief maaibeleid een natuurlijke uitstraling. Naast kruiden en bloemen kunnen ook vochtminnende bomen als de els of wilg hier goed gedijen. De wadi’s krijgen hierdoor een belangrijke rol in het ecosysteem van het projectgebied en haar omgeving.
Naast de functie in het watersysteem van de wijk kunnen de wadi’s ook een speelse educatieve toevoeging geven aan de buitenruimte door bijvoorbeeld het plaatsen van stapstenen.

Oeverbeplanting

De nieuwe woonwijk is gelegen langs het water van de Kapperskolk.  Waar mogelijk wordt het wateroppervlak vergroot en de leefkwaliteit voor mens en dier geoptimaliseerd. De oevers van het water worden zonder beschoeiing aangelegd, zodat er een natuurlijk verloop ontstaat tussen land en water. Op deze wijze ondervinden dieren geen last van opstaande waterkanten.

Op de oevers kunnen inheemse oevervegetaties op natuurlijke wijze ontstaan. De oeverplanten verhogen naast de esthetische waarden ook de natuurwaarden van het gebied, onder andere schuil- en nestelgelegenheid binnen de oevervegetatie lisdodde, typerende oevervegetatie bestaande rietvegetatie aan de oever van de Kapperskolk
voorbeeld van rijke rietvegetatie aan oever waterpartij voorbeeld van bloeiende oevervegetatie door het verbeteren van de waterkwaliteit en het bieden van voedselbronnen en nestel- en schuilplekken voor verschillende dieren, amfibieën en insecten.

De oevers worden ecologisch beheerd. Dit houdt in dat de oevervegetatie in etappes wordt gemaaid zodat de oevers te allen tijde schuil- en nestelplekken voor dieren bieden. 

Watersysteem

In de woonwijk wordt gestreefd naar een duurzame omgang met regenwater. In plaats van het direct afvoeren van regenwater wordt dit lokaal opgevangen waarna het kan infiltreren of geleidelijk wordt afgevoerd. 

Het systeem is in verschillende stappen te onderscheiden:
1. Lokaal opvangen, bufferen en infiltreren
2. Overstort van overtollig water naar wadi’s
3. Overstort richting Kapperskolk

1. Lokaal opvangen, bufferen en infiltreren

• Toepassen van groendaken met bufferende capaciteit
• Hemelwater vanaf daken opvangen in regentonnen of in tuin
• Bermen komvormig afwerken
• Minimaliseren van verhardingsmaterialen
• Toepassen van waterpasserende verhardinge

2. Overstort naar wadi's

Water in de openbare ruimte opvangen in wadi’s. In de wadi’s kan het water worden gebufferd en geleidelijk infiltreren in de bodem

3. Overstort richting Kapperskolk

De wadi’s krijgen een overstortmogelijkheid richting de Kapperskolk, zodat het water bij piekbuien wordt afgevoerd richting de Kapperskolk.

Ecologie

Het projectgebied kenmerkt zich door een hoge leefkwaliteit voor verschillende dieren, amfibieën en insecten. Om de kwaliteit tijdens en na het realiseren van de nieuwe woonwijk te behouden dienen er mitigerende maatregelen getroffen te worden om eventueel verlies of verstoring van de habitat te compenseren. Ook bij de nieuwe inrichting 
kan rekening worden gehouden met de natuur door het toepassen van inheemse plantsoorten, het creëren van (natuurlijke) schuilplaatsen en het integreren van nestelgelegenheden in de nieuwe woningen.

Openbare  verlichting

Woningen dienen te allen tijde op een (sociaal) veilige manier bereikbaar te zijn. Daarom wordt de basisontsluiting van de wijk voorzien van straatverlichting. De verlichting voldoet aan de volgende punten:
- Diervriendelijke verlichting;
- Minimale lichtvervuiling door neerwaarts schijnende verlichtingsarmaturen;
- De lichtbron niet hoger dan nodig plaatsen;
- Eventuele toepassing van amberkleurige verlichting;
- Eventueel toepassen van adaptieve verlichting welke reageert op beweging

Terreinmeubilair

In de wijk komen inrichtingselementen zoals zitelementen, terreinafscheidingen, anti parkeervoorzieningen,  verkeerspaaltjes, etc. Ook voor deze elementen wordt een natuurlijke uitstraling of ecologisch verantwoorde toepassing gestimuleerd. Hierbij te denken aan het gebruik van natuurlijke elementen zoals boomstammen of het stapelen van takken tot takkenrillen om terreinscheidingen te realiseren. 

Inclusieve natuurspeelplaats

Centraal in de woonwijk komt een circulaire (natuur) speelplaats. De speelplaats wordt de centrale ontmoetingsplek in de wijk en dient een verbindende en stimulerende functie te krijgen voor de jeugd in de wijk. 

De speeltoestellen dienen voor verschillende doelgroepen geschikt te zijn om veilig op- en mee te kunnen spelen, hierbij te denken aan verschillende leeftijdscategorieën en mindervaliden. Door het gebruik van natuurlijke materialen zoals hout, zand en water wordt een speelse, educatieve speelplaats gerealiseerd die past bij de woonwijk. 

Ook kunnen er speelaanleidingen gerealiseerd worden van elders vrijgekomen materialen, te denken aan stapelmuurtjes van oude trottoirtegels of boomstammen om op te klimmen.

Het parkeren van auto’s in de wijk gebeurt voor het merendeel nabij de woningen. Een deel van de woonkavels dient op eigen terrein minimaal twee volwaardige parkeerplekken naast elkaar te realiseren. Voor de kavels waar men zelf de woning mag ontwikkelen kan de eigenaar dit zelf nader vormgeven. 

De twee onder één kap woningen worden voorzien van een carport met zonnepanelen op het dak. Voor een deel van de twee onder één kap woningen geldt dat deze carport grenzend aan de tuin in de openbare ruimte komt. Voor het andere deel van de twee onder één kap woningen geldt dat deze carport op eigen terrein komt.

Voor de rijwoningen en de tiny houses geldt dat er gedeelde parkeerkoffers worden gerealiseerd.

Parkeerbalans woonwijk

Totaal 223p, 134 woningen = 1,66 totaalbalans

• Bij haaksparkeren verbreedt het wegprofiel van 5 naar 6 meter middels een extra strook grasbetonverharding
• Grasverhardingstegels parkeerplaatsen zonder carports inzaaien met graszaad
• Grasverhardingtegels parkeerplaatsen onder carports vullen middels split zonder ‘0’ fractie in plaats van inzaaien met gras

Afvalinzameling

Verspreid in de wijk komen meerdere locaties voor het aanbieden van afval. Centraal gelegen komt een circulair kringlooppunt voor het aanbieden van verschillende artikelen voor hergebruik. Ook komt er in het hart van de wijk een inzamelpunt voor grof tuinafval zoals snoeiafval. 

Op twee locaties in de wijk komt een plek met ondergrondse containers voor het aanbieden van papier en restafval. Plastic wordt aan huis ingezameld. Op meerdere locaties komen op loopafstand inzamelpunten voor groente- en fruitafval. Bewoners worden gestimuleerd om hun groente-, fruit- en tuinafval op eigen terrein te composteren voor hergebruik. 

De inzamellocaties worden ingericht als een pleintje van grasstenen waar men bijvoorbeeld de auto snel kan parkeren wanneer het afval wordt aangeboden of kan gebruikt worden als parkeergelegenheid voor bezoekers. Door de spreiding van de verschillende locaties wordt de gehele wijk binnen aanvaardbare afstanden voorzien.

Glas en textiel worden niet in de wijk ingezameld, deze dienen elders te worden aangeboden.