Van PFAS-klei naar schone bakstenen

De proef is geslaagd. We pasten met succes een nieuwe methode toe om met PFAS vervuilde klei om te zetten in schone bakstenen. En dat op industriële schaal. Het resultaat is een duurzaam alternatief voor het storten van PFAS-klei. Het bedrijf Claybens voerde de proef uit in samenwerking met onder andere de gemeente Doetinchem en provincie Gelderland.

Proef met vervuilde klei uit Doetinchem

Bij de Voltastraat in Doetinchem zat veel PFAS in de bodem door 1.300 lekkende vaten blusschuim. Gemeente Doetinchem ging op zoek naar een oplossing en kwam in contact met Claybens. Dit bedrijf ontwikkelt een techniek om PFAS-klei om te zetten tot schone bakstenen. Zou dat ook voor de Doetinchemse klei kunnen werken? Samen gingen ze met deze vraag aan de slag.

Proef geslaagd: bakstenen bakken verwijdert PFAS

Bakstenen worden lange tijd gebakken op temperaturen van 1000 tot 1200 graden Celsius. Deze temperaturen en de tijdsduur zorgen ervoor dat de chemische verbindingen waaruit PFAS bestaat, kapot gaan. In de stenen zit dus geen PFAS meer. Claybens werkte meer dan 4 jaar aan deze oplossing. Eerst in het laboratorium en daarna steeds een stapje groter. In 2024 startte Claybens met partners uit de keten de eerste industriële proef met vervuilde klei uit Doetinchem. In deze proef verwerkten ze PFAS-klei tot 50.000 schone bakstenen. Onafhankelijke tests bevestigen: de stenen zijn schoon, zijn veilig voor gebruik in de bouw en voldoen aan alle kwaliteitsnormen.

Uitspraak gedeputeerde Ans Mol: 'We hebben succesvol geïnvesteerd in innovatie. Nu is het tijd om deze methode breder toe te passen.'

Duurzaam en circulair

Deze proef bewijst dat de techniek op industriële schaal kan worden toegepast. Het productieproces is veilig voor mens en milieu. De bakstenen zijn schoon en bevatten geen PFAS. De stenen werden gekeurd en voldoen aan alle normen. Het proces biedt dubbele winst: minder schadelijk afval én een bijdrage aan de grote vraag naar duurzame bouwmaterialen. De 50.000 bakstenen van de proef worden gebruikt in een bouwproject in gemeente Doetinchem.

Uitspraak Ingrid Lambregts, wethouder gemeente Doetinchem: 'Deze pilot laat zien dat zelfs ernstig vervuilde grond niet weggegooid hoeft te worden, maar een tweede leven kan krijgen. Als gemeente zijn we trots dat dit juist in Doetinchem is gelukt.'

Samenwerking

Voor dit succes werkten veel partijen samen. Gemeente Doetinchem stelde de vervuilde klei beschikbaar. Claybens leverde de techniek en leidde het project. Delgromij maakte en leverde de kleimengsels. Caprice baksteen bakte 50.000 bakstenen en opende hun fabriek voor alle metingen. Provincie Gelderland en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stelden geld beschikbaar. Ook hielp provincie Gelderland zodat alles binnen de wetten en regels kon en veilig gebeurde. Omgevingsdienst Regio Arnhem verleende de vergunning.

Uitspraak Emy Bensdorp, eigenaar Claybens: 'De betrokken partijen werkten in de keramische industrie óf met PFAS, maar niet met allebei. Claybens kon die brug bouwen.'
Claybens gaat na deze proef verder met het ontwikkelen van de techniek en onderzoekt mogelijkheden om dit op nog weer grotere schaal te gaan doen.

Meer informatie

Meer informatie over deze proef leest u via Van PFAS-klei naar schone bakstenen.
Bent u op zoek naar meer (technische) informatie, kijkt u dan op claybens.com.